Kişileri rahatsız eden bu durumda bulunan kişiler çoğunlukla obsesyonunun yani takıntıların mantıksız olduğunun farkındadır ancak yine de zihninden atmakta zorlanır. Çoğunlukla takıntılara kompülsiyon (zorlantı) dediğimiz bazı davranışlar eşlik eder. Kompülsiyonlar, kişinin takıntısından kaynaklanan sıkıntıyı gidermek için ona istinaden yaptığı veya yapmak zorunda hissettiği tekrarlayan davranışlar veya düşünceleredir. Bu nedenle takıntı olarak bilinen bu durum psikiyatride obsessif kompülsif bozukluk olarak da bilinmektedir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk  Belirtileri Nelerdir?

• Aşırı kuşku ve sürekli güven ihtiyacı
• Simetri, düzen ve kusursuzluk dürtüsü
• Günahkâr düşünmekten korkma.
• Sosyal açıdan kabul edilmez bir davranışta bulunmaktan ya da rezil olmaktan korkma.
• Hata yapmaktan korkma.
• Başkasına zarar vermekten korkma.
• Pislik ya da mikrop bulaşmasından korkma.

Obsesif Kompulsif Bozukluk ve Takıntı

Anksiyete bozuklukları içerisinde ise OKB (Obsesif Kompülsif Bozukluk) her yaş grubunda görülmeye başlanmıştır. OKB halk arasında takıntı hastalığı olarak bilinir. Hepimizin takıntıları olabilir. ama her takıntı okb değildir. Peki obsesif komğulsif bozukluk türleri nelerdir?

Obsesif Kompulsif Bozukluk Türleri

• Bulaşma obsesyonu: Kişinin mikrop bulaşması, pislenmeye karşı zorlantısıdır. Kişinin kirleneceğine dair zorayıcı bir inancı içerir. Bulaşma obsesyonuna sahip kişiler aşırı temizlik yapma gibi kompulsif davranışlara sahip olabileceği gibi mikrop bulaştıracak ortamlardan uzaklaşma gibi kaçınma davranışları da sergileyebilirler.

• Kuşku obsesyonu: Bu kişilerde iki değerlilik belirgindir. Kişi bütün davranışlarının iyi-kötü, doğru-yanlış, güzel-çirkin, olumlu-olumsuz yönlerini aynı anda düşünür. Ancak eylemde kararsız kalır. “Acaba ocağı kapattım mı?”, “Acaba kapıyı kilitledim mi?” gibi sorular zihinlerini sürekli meşgul eder. Bu tür obsesyonlarda yapılan şeyden ya da ihmalden kişinin kendisine ya da başkalarına zarar gelme endişesi söz konusudur. Yaşanılan duygu daha çok hata ve suçluluktur. Bu obsesyonları kontrol etme kompulsiyonları izler.

• Saldırganlık obsesyonu: Kişinin kendine ya da başkalarına zarar verme ile ilgili düşünceleri içerir. Bu obsesyonlarla mücadele etmek için, bıçak, makas gibi saldırı aracı olarak kullanılabilecek eşyalardan uzak durma, yüksek yerlerden uzak durma, sevilen kişilerden uzak durma gibi kompulsif davranışlar eşlik edebilir. 

• Cinsel obsesyonlar: Çoğunlukla kişinin hemcinsiyle ya da çocuklarıyla cinsel ilişki yaşamasına dönük ortaya çıkarlar. Utanma, suçluluk, günahkarlık duyguları yoğun olarak yaşanabildiği için bu obsesyona kontrol ve yıkanma kompulsiyonları eşlik eder.

• Simetri obsesyonu: Her şeyin simetrik, düzenli, yerli yerinde olması gerekliliği ile ilgili düşüncelerdir. Bu obsesyonlara düzeltme, sıraya koyma vb. kompulsif davranışlar eşlik edebilir. Evde sürekli eşyaların yerni kontrol eder ve yabancı bir ortama girdiğinde mutlaka gözü ilk simetrik durmayan eşyalara takılır.

• Somatik obsesyon: Hayatı tehdit eden hastalıkları aşırı düşünme şeklinde ortaya çıkar. Kişi hasta olma korkusunu yoğun şekilde yaşar. Kişiler hastalıklardan korunmak için tahlil ve tetkik yaptırmaya aşırı ilgili olabilirler. Sürekli doktora gitme eğilimindedirler.

• Biriktirme, saklama obsesyonları: Kişinin kendisi için maddi ya da manevi değeri olmayan eşyaları saklaması ile ilgili obsesyonlardır. Genelde en sık görülenleri eşya atamama, çöp biriktime v.b.

• Diğer obsesyonlar: Hatırlama ihtiyacı, bell nesneleri gördüğünde sürekli dokunma obsesyonu, belirli şeyleri söyleme korkusu, doğru şeyleri söylememe korkusu, bir şeyleri kaybetme korkusu, uğurlu ve uğursuz sayılar, merdiven ve eşyaları sayma obsesyonu, özel anlamı olan renkler vb. obsesyonlar da vardır.

Obsesif-Kompülsif Bozukluğa Ne Neden olur?

Nedeni tam olarak anlaşılmamış olsa da, araştırmalar biyolojik ve çevresel faktörlerin OKB ile ilişkili olabileceğini göstermiştir.

• Çevresel ve stres yaratıcı faktörler
• Uzun süre devam eden baskı veya anksiyete
• Aile içi ilişkilerin kötüleşmesi ile kişinin kendini güvende hissetmeme durumları
• Kişinin aşırı kaygılı biyolojk yatkınlığı
• Ailede OKB hastalarının bulunması
• Psikotik bir anne veya baba ile büyümek
• Travmatik bir yaşantının arkasından obsesyonlar gelişebilir ve kompulsiyonlar buna eşlik edebilir.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Akıl Hastalığı Mıdır?

Obsesif Kompulsif Bozukluk bir akıl hastalığı veya delilik hali değil, psikolojik bir bozukluktur. akıl hastalığı demek damgalayıcı bir dil kullanmak olur. Obsesi kompulsif bozuluk, tekrarlayan düşünceler ve takıntılardır.

Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisi

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) tedavi edilmediği takdirde kendiliğinden iyileşmeyebilir, bu nedenle tedavi almak son derece önemlidir.

Kişi, zihinsel hastalıkların teşhisi ve tedavisi için özel olarak eğitilmiş bir sağlık uzmanına yönlendirilebilir. Obsesif kompulsif bozukluk  (OKB) tedavisinde en etkili yaklaşım, ilaçları uygun terapiler ile birleştirmektedir.

Davranış Terapisi

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında sıklıkla görülen abartılı veya takıntılı düşünceleri azaltmaya odaklı bir tedavi yöntemidir.

Amaç, Obsesif kompulsif bozukluğu (OKB) olan kişilere, zorlayıcı davranışlarda bulunmadan kaygı yaratan inançlarıyla yüzleşmeleri konusunda yardımcı olmaktır.

İlaç Tedavisi

Obsesif kompulsif bozukluk (OKB) hastalarında beyindeki serotonin seviyelerini artırmaya yönelik ilaçlar kullanılabilir.

*Blog yazılarımız sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka bir uzmana başvurunuz.